Bengü Bâde_{Ali ailesinin meclisinde mesken tut, Mestler gibi başka meclisi unut!}

Beng ü Bâde, büyük ozan ve bilgin Fuzûlî’nin yazdığı küçük bir mesnevidir. Kitabı 1508 yılında Irak’ı fetheden Safevî hükümdarı Şah İsmail Hataî’ye ithaf etmiştir. Simgesel bir dille kaleme alınmıştır. İrfan-Aşk ehlinin anlatımlarında kullandığı bütün nesneleri kendisine araç olarak kullanarak halkı uyandırma amacı taşımaktadır. Kitap Osmanlı dönemi Türkçesinden günümüz Türkçesine uyarlanmış ve Fuzûlî’nin anlayışı çerçevesinde şerhedilmiş-açıklama yapılmıştır. Fuzûlî’nin gençlik döneminde yazdığını bildiğimiz “Beng ü Bâde” yani “Esrar ve Şarab” ile asıl anlatmak istediğini Fuzûlî kitabında açıkça anlatmıştır. Bu dizeler kitabın hangi konuda ve ne amaçla kaleme alındığını göstermektedir:

“Sen ki dünyada içki ehliysen

Eğlence makamının sakiniysen

Keyifle içtiğin saf Mey’dir.

Kevser ummak sana insaf değildir.

Mey’den geç garezin Kevser ise

Yoksa al nakdi, hiç isteme nisye (veresiye)”

Aşk meclisinde sun bana bir câm (kadeh)

Fakat (o) kadehi ki noksanlığım ede tamam

Kılayım marifet eserlerini izhar

Ola sırlar mahzenine anahtar

Budur hüner ki sana açıkladım

Kavrayış ehline sor ki ben ne yaptım

Fuzûlî, kitabı Şah İsmail Hataî'ye ithaf ettiği kısmında ise şöyle yazmaktadır:

Bu sürahiden hali hoş olmayan

Tortu gibi kurtulmasın ayak altından

Meclisi aydınlatan bezmgâh-ı Halil

Devrin Cem'i: Şah İsmail